หน้าหนังสือทั้งหมด

อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้า 270
270
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้า 270
બ က ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 270 อีกอย่างหนึ่ง ภูตรูป ชื่อว่าเป็นรูปใหญ่ เพราะมีความปรากฏ ใหญ่ และชื่อว่าเป็นภูต เพราะอรรถว่า เป็นที่มีอุปาทายรูปอาศัย เพราะฉะนั
เนื้อหานี้กล่าวถึงภูตรูปที่มีลักษณะเป็นที่อาศัยของอุปาทายรูป และการอธิบายความหมายที่เกี่ยวกับมหาภูตที่สำคัญในบาลี รวมถึงการแยกประเภทของภูตรูปที่อาศัย และการอธิบายธาตุ ๔ โดยเฉพาะปฐวีธาตุ ที่ปรากฏว่ามีอ
ความหมายและการแบ่งธาตุในพระพุทธศาสนา
36
ความหมายและการแบ่งธาตุในพระพุทธศาสนา
… 6 ธาตุ เป็นการแยกเพื่อการศึกษา ชั้นละเอียด สูงขึ้นไป” 1 ธาตุ 4 2 ธาตุ 4 มีชื่อเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า ภูตรูป 4 หรือมหาภูต 4 ประกอบด้วย ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ และธาตุลม ซึ่งในภาษาบาลีมีชื่อเรียกธาตุดินว่า ปฐวีธา…
บทความนี้สรุปความหมายของธาตุตามพระพุทธศาสนา เนื้อหาแบ่งธาตุออกเป็น 2 กลุ่ม คือ ธาตุ 4 (ดิน, น้ำ, ไฟ, ลม) และ ธาตุ 6 พร้อมอธิบายบทบาทและความหมายของแต่ละธาตุในจักรวาล ทั้งในการทำกรรมฐานและการศึกษา ฐานข้
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
358
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
ประโยค - อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถโยชนา (ตติโย ภาโค) - หน้าที่ 358 อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา หน้า 358 ยุตโต ๆ ตรายเนนาติ ตร รุกฺโข ฯ กาเล วตฺตมานาทินา ณุ ฯ ปพพ์ เอต มี เสเลติ ปพฺพโต ๆ เทสฺสตฺถิ
บันทึกนีเป็นส่วนหนึ่งของอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ซึ่งกล่าวถึงธรรมะและหลักความคิดในการแยกประเภทของอุดมคติและแนวทางการปฏิบัติในทางพุทธศาสนา เนื้อหายกตัวอย่างการใช้งานแนวคิดและนิสัยที่สัมพันธ์กับเหตุการณ์ต่า
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
242
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
ประโยค - อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา สห อภิธรรมมาตวิภาวินีนาม อภิธมฺมตฺถสังคหฎีกา - หน้าที่ 241 อภิธมฺมตฺถวิภาวินี หน้าที่ 242 พฺยวธานาภาวโต ภินฺนชาติกานญฺจ รูปธมฺมานํ พฺยวธานกรรณ อสมตุกตาย นิรนฺตรุปปาทาน เ
บทนี้มีการอธิบายหลักการและแนวคิดที่เกี่ยวข้องกับอภิธมฺมตฺถสงฺคหและการแยกแยะปัจจัยต่าง ๆ รวมถึงบทบาทของรูปธมฺมและปัจจยตาในการกำหนดสถานะต่าง ๆ ของของสสารในทางอภิธรรม โดยเน้นการอธิบายถึงปัจจัยที่ทำให้เกิ
อธิบายรูปทรงและธาตุในอภิธัมมะ
260
อธิบายรูปทรงและธาตุในอภิธัมมะ
0 ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 260 ปฐวีธาตุ อาโปธาตุ เตโชธาตุ วาโยธาตุ ชื่อว่ามหาภูตรูป ๑ จักขุ โสตะ ฆานะ ชิวหา กาย ชื่อว่าปสาทรูป ๑ รูป เสียง กลิ่น รส และโผฏฐัพพะ
เอกสารนี้นำเสนอการศึกษาเกี่ยวกับรูปทรงและธาตุต่างๆ ในอภิธัมมะ โดยแยกรูปทรงออกเป็นประเภทต่างๆ เช่น มหาภูตรูป, ปสาทรูป, และลักษณะรูป รวมถึงการแสดงออกถึงลักษณะต่างๆ ที่สำคัญในการดำรงชีวิตและการเข้าถึงควา
การวิเคราะห์รูปและชาติในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
283
การวิเคราะห์รูปและชาติในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 283 บทว่า ชาติรูปเมว ความว่า รูปกล่าวคือชาติ เพราะเป็นความ อุบัติขึ้นในขณะ ๆ แห่งรูปทั้งหลาย จำเดิมแต่ปฏิสนธิ และที่สมมติ ว่ารูป เพราะม
บทความนี้กล่าวถึงการวิเคราะห์บทความในอภิธัมมัตถสังคหบาลี ที่อธิบายถึงชาติรูปและการเริ่มก่อแห่งรูปที่มีความสำคัญในพุทธศาสนา ท่านอาจารย์ได้แบ่งแยกความเริ่มก่อและความสืบต่อของรูป ให้เห็นถึงความเกี่ยวข้อง
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
372
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 372 ซึ่งมีปกติเป็นสหชาตปัจจัยอย่างเดียวไม่จัดว่าเป็นอัญญมัญญปัจจัย เพราะ นามซึ่งมีปกติเป็นสหชาตปัจจัยแก่จิตตชรูป และมหาภูตรูปซึ่งมีปกติ
ข้อความนี้ได้กล่าวถึงปัจจัยต่างๆ ในหลักอภิธัมในภาษาไทย โดยระบุถึงความแตกต่างระหว่างสหชาตปัจจัยและอัญญมัญญปัจจัย รวมถึงการอธิบายเกี่ยวกับนิสสยปัจจัยและอุปนิสสยปัจจัย รวมถึงการทำความเข้าใจในธรรมและวิญญา
วิวัฒนาการเปล ภาค ๓ ตอนที่ ๑
345
วิวัฒนาการเปล ภาค ๓ ตอนที่ ๑
ประโยค - วิวัฒนาการเปล ภาค ๓ ตอนที่ ๑- หน้าที่ ๓๔ ขั้นตอนในปฏิสันถารรูป วัตถุรูปเป็น ปัจจัยแห่งอธิษฐานนะ ๖ อย่าง ภูตรูป ทั้งหลายเป็นปัจจัยแห่งอธิษฐานะ ๕ โดยไม่ แปลกกัน ๔ อย่าง [ขยายความ] ความว่า ในปฏ
ในเนื้อหานี้จะกล่าวถึงการปฏิสันถารรูปที่สำคัญ โดยระบุว่าวัตถุรูปเป็นปัจจัยแห่งอธิษฐานะ ๖ อย่าง เช่น มนุษยะ ห้าปัจจัยในปฏิสันถารต่างๆ และการเชื่อมโยงกับภูตรูปซึ่งเป็นปัจจัย ๔ ของอธิษฐานะ ๕ ดังนั้นในชีว
อากาสธาตุและวิญญาณธาตุในระบบธรรมชาติ
41
อากาสธาตุและวิญญาณธาตุในระบบธรรมชาติ
…ามว่างเปล่า ช่องว่างอื่นๆ ที่อยู่ภายในร่างกาย อากาสธาตุภายนอก คือ ความว่างเปล่า ช่องว่างต่างๆ ที่มหาภูตรูป 4 คือ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ ธาตุลม ไม่สัมผัสถูกต้องที่อยู่ภายนอกร่างกาย เช่น ช่องว่างระหว่างอนุภาคใน…
อากาสธาตุเป็นช่องว่างในร่างกายและภายนอก มีอากาสธาตุภายในและภายนอก เช่น ช่องต่างๆ ในร่างกายและสถานที่ที่ไม่มีธาตุ ส่วนวิญญาณธาตุทำให้มีชีวิต มีการรับรู้จาก 6 ธาตุที่สำคัญ เช่น ตา หู จมูก ซึ่งเชื่อมโยงก
การระลึกถึงความตายและอายุทุพพลโต
83
การระลึกถึงความตายและอายุทุพพลโต
…ับลมหายใจเข้าออก 1 ผูกพันอยู่ กับอิริยาบถ 1 ผูกพันอยู่กับความเย็นความร้อน 1 ผูกพันอยู่กับมหาภูต (มหาภูตรูป 4 คือ ดิน, น้ำ, ไฟ, ลม) 1 ผูกพันอยู่กับอาหาร 1 ชีวิตนี้นั้น ได้ความเป็นไปสม่ำเสมอแห่งลมหายใจเข้าและลม…
เนื้อหาเกี่ยวกับการพิจารณาอันตรายจากสัตว์มีพิษ เช่น งูและแมลงป่อง ที่อาจเป็นสาเหตุให้เกิดความตาย พร้อมกับการระลึกถึงความอ่อนแอของอายุที่ผูกพันกับการหายใจ และการเดินทางของอิริยาบถในชีวิตมนุษย์ ทั้งนี้ส
การเกิดและดับของขันธ์ 5
99
การเกิดและดับของขันธ์ 5
…ได้ด้วยตาทิพย์ เช่น รูปของเทวดา พรหม เป็นต้น รูป หรือร่างกาย มีส่วนประกอบที่สำคัญ 2 อย่าง คือ 1. มหาภูตรูป 4 แปลว่า รูปที่เป็นใหญ่ปรากฏชัดเจน ได้แก่ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ ธาตุลม ลักษณะของธาตุทั้ง 4 คือ ธาตุด…
…ให้ขันธ์ 5 มีชีวิตที่ไม่สามารถบังคับบัญชาได้ องค์ประกอบของขันธ์ 5 ได้แก่ รูปขันธ์และองค์ประกอบของมหาภูตรูป 4 คือ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ และธาตุลม ซึ่งมีลักษณะเฉพาะต่างๆ ที่ส่งผลต่อการดำรงอยู่ของชีวิต
รูปแบบและลักษณะของอาหาร
102
รูปแบบและลักษณะของอาหาร
…ืบต่อแห่งรูป 3. ชรตารูป คือ ความทรุดโทรมแห่งรูป 4. อนิจจตารูป คือ ความปรวนแปรแตกสลายแห่งรูป เมื่อมหาภูตรูป 4 และอุปทายรูปอาศัยซึ่งกันและกันแล้ว มหาภูตรูป 4 จึงเกิดขึ้น ถึงแม้ว่าอุปทายรูปจะเกิดขึ้นเพราะอาศัยมห…
…บบต่างๆ ทั้งกายวิญญัติ รูปที่มีอาการ การเคลื่อนไหว การเจริญร่วมกัน หรือการเสื่อมโทรม โดยอธิบายถึงมหาภูตรูป 4 และความสัมพันธ์ระหว่างมันกับอุปทายรูป รวมถึงการแยกประเภทเวทนา 3 อย่างที่เกิดขึ้นจากการประสบการณ์ทาง…
การปล่อยวางขันธ์ 5
111
การปล่อยวางขันธ์ 5
…ออะไร รูปน่ะคือร่างกายประกอบด้วยธาตุทั้ง 4 ดิน น้ำ ไฟ ลม ผสมกันอยู่นี้ ถ้าว่า แยก ออกไปก็เป็น 28 มหาภูตรูป 4 อุปาทายรูป 24 เป็นรูป 28 ประการดังนี้ นี่แหละมีรูปเท่านี้ เป็นเบญจขันธ์นี้ รูป 28 เวทนา สัญญา สังขา…
การแบกขันธ์ 5 ทำให้เกิดทุกข์ หากไม่สามารถปล่อยวางได้ การปล่อยวางขันธ์นี้จะนำไปสู่ความสุข การเข้าใจในรูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ เป็นสิ่งสำคัญเพื่อการปฏิบัติที่ถูกต้องในการปล่อยวางในชีวิตจริง การตั้ง
นามรูปและสฬายตนะในพระพุทธศาสนา
213
นามรูปและสฬายตนะในพระพุทธศาสนา
…นธ์ 3 คือ เวทนาขันธ์ สัญญาขันธ์ สังขารขันธ์ (เจตนา ผัสสะ มนสิการ จัดเป็น สังขารขันธ์) รูป ได้แก่ มหาภูตรูป 4 และรูปที่อาศัยมหาภูตรูป (อุปาทายรูป) 24 มหาภูตรูป 4 คือ ธาตุ 4 ได้แก่ ปฐวีธาตุ คือ ธาตุดิน มีลักษณะ…
…มธรรม 5 อย่าง ได้แก่ เวทนา สัญญา เจตนา ผัสสะ และ มนสิการ มีการจำแนกเป็นนามขันธ์ 3 ส่วนรูปเรียกว่ามหาภูตรูป 4 ซึ่งได้แก่ ปฐวีธาตุ อาโปธาตุ เตโชธาตุ และ วาโยธาตุ นอกจากนี้ยังมีสฬายตนะซึ่งประกอบด้วย 6 แดนติดต่อก…